23 lutego obchodzimy Światowy Dzień Walki z Depresją, która jest czwartą najpoważniejszą chorobą na Ziemi. Depresja dotyka ponad 350 milionów osób z całego świata. W Polsce dotyczy ona ponad 4 milionów osób, a liczba chorych wciąż rośnie.
O depresji mówi się, że jest chorobą zarówno duszy, jak i ciała, a celem Światowego Dnia Walki z Depresją jest szerzenie wiedzy i świadomości na jej temat, wynikających z niej problemów oraz konieczności jej diagnozowania oraz leczenia.
Czym jest depresja?
Depresja kojarzy nam się z ogólnym stanem przygnębienia, smutkiem i apatią. Każdy człowiek miewa okresy ogólnego spadku nastroju, które nie są objawem zaburzenia. Granica pomiędzy ogólnym spadkiem nastroju a zaburzeniem afektywnym (nastroju) jest bardzo płynna. Aktualnie szacuje się, że na depresję w Polsce choruje 4 milionów osób w różnym wieku, dwa razy częściej kobiety niż mężczyźni. W ostatnich latach odnotowano wzrost choroby wśród dzieci i młodzieży.
Przyczyny depresji
Rzadko się zdarza, aby depresja miała tylko jedną przyczynę. Zazwyczaj jest to składowa kilku czynników takich jak:
- uwarunkowania genetyczne,
- rozchwiana gospodarka hormonalna,
- przyjmowanie niektórych leków,
- ciągły stres,
- utrata kogoś bliskiego,
- problemy w pracy bądź jej utrata,
- trudne środowisko dorastania
i wiele różnych innych czynników obciążających nasz organizm.
Jakie są objawy depresji? Jak ją rozpoznać?
Najczęściej depresję utożsamiamy z obniżonym nastrojem oraz ze smutkiem — to może być jeden z symptomów, ale nie koniecznie. Depresja ma wiele różnych objawów, co czasem utrudnia jej rozpoznanie zarówno u siebie, jak i u innych. Objawy te możemy podzielić na dwie kategorie: psychologiczne i somatyczne (fizyczne)
Rozpoznanie depresji wśród swoich bliskich czy też kolegów i koleżanek z pracy może być trudne. Osoby zmagające się ze stanami depresyjnymi, depresją, przybierają często maskę uśmiechu, aby nie pokazać, że coś jest nie tak. Dlatego tak ważna jest uważność w kontaktach interpersonalnych.
Warto zadać sobie któreś z tych pytań: „czy jego reakcje są adekwatne do sytuacji?”, „czy nie reaguje zbyt obojętnie bądź z nadmiernym uśmiechem na złe sytuacje?”, „czy nie chodzi cały czas przygnębiony, ale gdy go o coś pytamy, to nagle się uśmiecha i staje ożywiony?”.
Bardzo dużo mówi się o zachowaniu równowagi między życiem osobistym a służbowym, ale tak naprawdę te życia się przeplatają. W pracy również rozmawiamy o naszych prywatnych przeżyciach, sytuacjach i emocjach im towarzyszących. Zapytaj czasem swojego kolegę, koleżankę „jak się czujesz?”, „co cię trapi?”, „czy mogę ci w czymś pomóc?”. Czasem wystarczy jedno zdanie, aby ktoś się poczuł ważny i dał sobie pomóc.
Smutek nie zawsze oznacza od razu depresję, więc jak je od siebie odróżnić?
Głównym kryterium jest czas. Smutek, przygnębienie, apatia mogą trwać przez kilka - kilkanaście dni i mogą być wynikiem jakiegoś niedawnego zdarzenia w naszym życiu czy też w społeczeństwie, które na nas negatywnie rezonuje. Utrzymujący się stan pogorszonego samopoczucia może się przerodzić w depresję, a jej przyczyny są bardziej złożone i związane z działaniem różnych czynników. Taki stan może się utrzymywać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
W przypadku choroby, nastroju nie poprawiają aktywności, które dotychczas przynosiły satysfakcję, radość, a próby pocieszenia mogą przynieść odwrotny skutek. Depresja może być również ukrywana za nadużywaniem alkoholu, nikotyny czy środków psychoaktywnych.
W przypadku smutku, zwykle nie ma objawów dodatkowych, nie są one na tyle głębokie, aby pojawiło się uczucie rezygnacji, myśli samobójcze, a osoba zmagająca się ze smutkiem, mimo braku nastroju na wykonywanie dodatkowych aktywności, jest w stanie wykonywać swoje codzienne obowiązki.
Gdzie szukać pomocy, jeżeli podejrzewasz, że chorujesz na depresję?
Najważniejszym i pierwszym krokiem powinno być zgłoszenie się do psychiatry, jeżeli objawy utrzymują się powyżej dwóch tygodni. Jeżeli twój stan trwa 2-3 dni, ale powtarza się cyklicznie, również nie czekaj i zgłoś się do lekarza.
Pierwsza wizyta u lekarza opiera się na rozmowie, dzięki której będzie mógł zdiagnozować przyczynę twojego problemu. Najważniejsza jest wtedy szczerość i współpraca przy odpowiadaniu na pytania – te czynniki pomogą ci w otrzymaniu trafnej diagnozy oraz odpowiedniej terapii.
Jeżeli jest ci trudno mówić otwarcie o emocjach, przed wizytą spróbuj je sobie zapisać na kartce, które później przeczytasz. Nie wstydź się tego co czujesz, podobne problemy ma nawet co czwarty człowiek na świecie.
Jeżeli nie jesteś pewny czy twoje nasilone objawy to depresja i wstydzisz się pójść od razu do psychologa lub psychiatry, umów się na wizytę do internisty. Powiedz mu od razu o swoich dolegliwościach z obniżonym samopoczuciem czy bezsennością. Lekarz rodzinny zaproponuje ci odpowiedni sposób leczenia.
Czego nie robić/nie mówić osobie w depresji?
Przede wszystkim należy okazać wsparcie i zaznaczyć swoją obecność. Nie należy jednak robić tego zbyt nachalnie. Osoba chora powinna wiedzieć, że może się do nas zwrócić w każdej chwili. Nie zawsze trzeba podejmować konkretne działania, często pomaga samo wysłuchanie. Choroba psychiczna to bardzo delikatna sprawa. Należy unikać haseł jak te na grafice poniżej.
Bycie proaktywnym
Miewamy czasem pogorszony nastrój, szczególnie w okresie jesienno – zimowym, dlatego warto zastanowić się, co możemy zrobić, aby się w nim nie zatracić. W końcu nasz stan psychiczny jest w naszych rękach, dlatego zadbajmy o jego dobry stan.
- Dbaj o relacje z bliskimi ci osobami.
- Wysypiaj się.
- Odżywiaj się zdrowo.
- Bądź aktywny fizycznie.
- Oddaj się swojemu hobby.
- Sprawiaj sobie i innym drobne przyjemności.
- Żyj w zgodzie ze sobą.
Pomoc specjalisty
Jeżeli czujesz, że potrzebujesz pomocy, nie zwlekaj i umów się do specjalisty. W ramach pakietu Medicover pracownicy Demant i DGS mają możliwość skorzystania z 6 wizyt u psychologa i psychiatry w ciągu roku.
Na wizytę możesz się umówić na recepcji Medicover, przez aplikację czy przez infolinię 500 900 500.
Nie musisz mieć skierowania, ale zachęcamy aby je uzyskać od internisty, dzięki czemu w aplikacji zobaczysz więcej dostępnych wizyt.
Jeżeli nie jesteś jeszcze gotowy stawić czoła problemowi osobiście, ale chciałbyś z kimś porozmawiać, to poniżej znajdziesz zaufane numery telefonów, pod którymi otrzymasz wsparcie psychologiczne:
- Kryzysowy Telefon Zaufania - wsparcie psychologiczne
czynny codziennie od 14.00 do 22.00
tel. 116 123
- ITAKA – antydepresyjny telefon zaufania
czynny od poniedziałku do piątku od 15.00 do 20.00
tel. 22 484 88 01
- ITAKA – telefon zaufania młodych
czynny od poniedziałku do soboty od 12.00 do 20.00
tel. 22 484 88 04
Artykuł przygotowany we współpracy z Pauliną Saluk.